Het is vandaag linkshandigendag! Sinds 13 augustus 1992 wordt linkshandigendag jaarlijks internationaal ‘gevierd’.
Linkshandigendag
De dag bestond echter al langer in de linkshandigen geschiedenis. De Amerikaan Dean R. Cambell richtte in 1975 de eerste belangenvereniging van linkshandigen op. Op vrijdag 13 augustus 1976 riep de vereniging de eerste linkshandigendag in het leven. Juist ja: vrijdag de dertiende. Verenigingen van linkshandigen vragen op die dag aandacht voor de kleine en grote ongemakken waar zij tegenaan lopen in de rechtshandige wereld. Daarbij moet ik aan mijn vader denken.
De linkshandige kalligrafeerpennen van mijn vader. Hij gebruikte deze toen hij in de jaren 70 aan de kunstacademie in Arnhem studeerde. In tegenstelling tot rechtshandige pennen zijn de punten niet recht, maar licht gebogen. Foto: Jos Wachelder.
Als kind op school werd hij in eerste instantie gedwongen om met rechts te schrijven, terwijl hem dat links een stuk makkelijker afgaat. Hij werd zelfs letterlijk op de vingers getikt door juffrouw Keulartz als hij zijn linkerhand gebruikte. Uiteindelijk mocht hij toch links schrijven, want al dat tikken verbeterde zijn rechtshandigheid nauwelijks. Al kan hij wel hanenpoten met rechts als het moet.
Zoals veel linkshandigen is mijn vader zeer creatief: hij kon altijd al goed tekenen en werd grafisch ontwerper. Bij linkshandigen is de (creatieve) rechter hersenhelft namelijk beter ontwikkeld dan bij rechtshandigen. Hopelijk heb ik als rechtshandige toch een stukje creativiteit van hem geërfd.
Linkshandigen geschiedenis
Aangezien ongeveer tien procent van alle mensen linkshandig is, moeten er voldoende historische figuren zijn geweest met een voorkeur voor hun linkerhand. Van personen uit de twintigste eeuw, of nog levende bekendheden, zoals de Amerikaanse president Barack Obama, weten we zeker dat ze linkshandig zijn. Hoe verder we terug in de tijd gaan, hoe moeilijker die beoordeling is. Soms schrijven linkshandigen geschiedenis.
Hans Holbein de Jonge. Kopie van een zelfportret uit 1543. Waarschijnlijk door Lucas Horenbout. Holbein heeft het penseel hier rechts vast. De handen van de meester zijn overigens op het originele zelfportret afwezig. Bron: wikipedia.
Bekende linkshandigen
Alexander de Grote, Julius Caesar en Napoleon worden genoemd als bekende linkshandige leiders. Ook beroemde kunstenaars als Leonardo Da Vinci en Michelangelo zouden vooral hun linkerhanden laten wapperen. Er zijn echter weinig bewijzen voor te vinden in historische bronnen.
Andere bekende linkshandigen uit de geschiedenis:
– Paul de Leeuw
– Johan Cruijff
– Willem van Hanegem
– Hans van Breukelen
– Hans Holbein de Jonge
– John de Mol
– Paul McCartney
– Julia Roberts
– Leonardo da Vinci
– Albert Einstein
– Beethoven
– Picasso
– Diego Armando Maradonna
– Lionel Mesi
– Barack Obama
– Bill Gates
– Tom Cruise
Hans Holbein
Zelfs als linkshandigheid bij uitzondering concreet wordt benoemd, moeten we die informatie met een korreltje zout nemen. Een voorbeeld hiervan is de Duitse renaissance schilder Hans Holbein de Jonge (1497/1498-1543). Hij verwierf faam met portretten van mensen als Erasmus en koning Hendrik VIII van Engeland. Karel van Mander (1548-1606) schrijft in zijn Schilderboeck uit 1604 het volgende over Hans Holbein (ofwel Holbeen) dat deze:
…die Pinceel en de Schilder-const oeffende met zijn slincker handt…
Het zal de oplettende lezer duidelijk zijn dat het ook hier geen verslag uit de eerste hand betreft: toen Van Mander geboren werd, was Holbein al enkele jaren dood. Of Hans Holbein linkshandig was, weten we dus niet helemaal zeker. Het is slechts een aanwijzing.
Commodus
De enige linkshandige krijger die twaalf maal duizend man overwon.
Buste van Commodus als Hercules. Bron: wikimedia commons.
Volgens Romeins historicus en tijdgenoot Cassius Dio (155-235) verving keizer Commodus (161-192) het hoofd van de Colossus van Nero dat zich naast het colosseum bevond door zijn eigen portret en voegde hij een inscriptie toe met de bovenstaande tekst.
Commodus staat er om bekend dat hij gekleed als gladiator weerloze tegenstanders tegemoet trad die zich niet durfden te verweren tegen hun keizer. Het bovenstaande citaat moet dus gezien worden als een staaltje megalomanie, ofwel grootheidswaanzin. Toch kan er best een kern van waarheid in de uitspraak zitten: namelijk dat hij linkshandig was.
Meer weten?
Op lefthandersday.com en linkshandigendag.nl zijn nog meer leuke weetjes over linkshandigheid te vinden.
The post Linkshandigen: een korte geschiedenis appeared first on Historiën.