Namen raken soms besmet. Adolf, Martijn… en nu Isis. Onlangs besloot een Nederlandse moeder om de naam van haar dochter te veranderen van Isis in Isabella. Vanwege de vergelijking met de gelijknamige terreurgroep durfde zij het meisje anders niet meer in het openbaar te roepen. Maar wat betekent Isis eigenlijk? What’s in a name?
Isis
Godin Isis. Bron: By Jeff Dahl (Own work) [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html) or CC BY-SA 4.0-3.0-2.5-2.0-1.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0-3.0-2.5-2.0-1.0)], via Wikimedia Commons.
De benaming van terreurgroep Isis heeft echter niets met de godin van doen. Als het aan hen ligt noemt iedereen hen Islamitische Staat, ofwel IS. Deze ‘staat’ verwijst naar het kalifaat dat zij hebben uitgeroepen.
Islamitische Staat van Irak en Syrië (Isis)
De Nederlandse regering spreekt zowel van IS als Isis. Isis, de afkorting die menig moeder verdriet doet, staat voor Islamitische Staat van Irak en Syrië. Dat is de vertaling van de Arabische naam Al-Dawla Al-Islamiya fi al-Iraq wa al-Sham die de groepering sinds 2013 gebruikt.
Islamitische Staat van Irak en de Levant (Isil)
Het gebied rondom Syrië heette vroeger ook wel de Levant. Het bestond onder andere uit:
- Syrië
- Libanon
- Israël
- Palestina
- Jordanië
De regering van Obama heeft het over Islamitische Staat van Irak en de Levant (Isil).
Daesh
De Franse regering weigert de term IS te gebruiken, omdat deze de verschillen tussen Islam, moslims en extremisten vertroebelt. Bovendien gaat het volgens de Fransen om terroristen en niet om een staat.
In plaats van Isis gebruikt de Franse regering daarom de Arabische afkorting Daesh. Dit staat voor Dawlat al-Islamiyah f’al wa al-Sham. Grofweg betekent dit ‘onder de voet lopen’ of ‘verpletteren’.
De blauwdruk van Isis
Saddam Hoessein tijdens de oorlog tussen Irak en Iran in 1980. Bron: wikimedia commons.
Verpletteren en onder de voet lopen doet Isis volgens journalist Christoph Reuter van Duits weekblad Der Spiegel gericht. In de uitzending van Nieuwsuur van vrijdag 4 december legt hij uit hoe de opmars van Isis het resultaat is van een doelbewuste strategie. Oud-officieren van Saddam Hoessein die een belangrijk deel van de top van Isis uitmaken, zijn hier verantwoordelijk voor.
Met hun kennis van het soort veiligheidsdiensten dat dictatoriale regimes zoals dat van hun in 2006 geëxecuteerde Irakese leider Saddam Hoessein kenmerkt, willen zij hun Islamitische Staat vormgeven. Volgens Reuter is (radicale) Islam daarbij voornamelijk een middel om macht te verwerven. Niet het doel op zich.
De leiders van IS streven naar een totalitair regime. De mate van controle die zij wensen is vergelijkbaar met regimes als dat van:
- Nazi-Duitsland
- De DDR
- Communisme onder Stalin
Stalin in 1943. Bron: wikimedia commons.
Wist je dat Stalin een groot voorbeeld voor Saddam Hoessein was?
Saddam Hoessein modelleerde behalve zijn snor ook zijn onderdrukkende regime naar dat van Jozef Stalin. Het communisme interesseerde hem niet zo, maar de effectieve machtspolitiek en de genadeloze manier waarop Stalin zijn tegenstanders uit de weg ruimde des te meer.
Nieuwsuur
Via de website van de Nos is het interview van Nieuwsuur met Christoph Reuter (nos.nl) te zien.
De hele uitzending van vrijdag 4 december 2015 kun je terugkijken via uitzending gemist (npo.nl/nieuwsuur)
Overige bronnen
Buchanon, Rose Troup, ‘Daesh’: French government adds to confusion as foreign minister uses Arabic acronym for Isis, 17 november 2015 (Independent.co.uk)
Dearden, Lizzie, Isis vs Islamic State vs Isil vs Daesh: What do the different names mean – and why does it matter?, 23 september 2014 (Independent.co.uk)
Reuter, Christoph, The Terror Strategist: Secret Files Reveal the Structure of Islamic State, 18 april 2015 (spiegel.de)
Het bericht Wat betekent Isis? Woensdag weetje verscheen eerst op Historiën.